อำเภอเกาะพะงัน ตั้งอยู่ในจังหวัดสุราษฎร์ธานี เป็นอำเภอที่มีพื้นที่น้อยที่สุดของจังหวัด ตั้งอยู่ในอ่าวไทย ห่างจากตัวจังหวัดไปทางทิศตะวันออกประมาณ 100 กิโลเมตร ห่างจากอำเภอเกาะสมุยประมาณ 15 กิโลเมตร ประกอบด้วยเกาะใหญ่ 2 เกาะ คือ เกาะพะงัน มีพื้นที่ 168 ตารางกิโลเมตร และเกาะเต่า มีพื้นที่ 25 ตารางกิโลเมตร (รวม 193 ตารางกิโลเมตร)

ลักษณะภูมิประเทศของเกาะพะงัน มีภูเขาอยู่ตรงกลางเกาะ ทอดตัวจากทิศเหนือจดทิศใต้ มีที่ราบบริเวณทางทิศตะวันตกของเกาะ ส่วนทางทิศตะวันออกเป็นเทือกเขาจดทะเล บางแห่งก็มีอ่าวเล็ก อ่าวน้อย เรือเข้าจอดได้เป็นบางฤดู ช่วงมรสุมตั้งแต่เดือนตุลาคม ถึงเดือนมกราคม จะมีลมตะวันออกพัดผ่าน ซึ่งไม่เหมาะแก่การเดินทางท่องเที่ยวในช่วงดังกล่าว

นอกจากปาร์ตี้ฟูลมูนอันโด่งดังแล้ว เกาะพะงันยังเป็นสถานทีดำน้ำที่สวยงามอีกแห่งหนึ่งที่นักท่องเที่ยวชาวต่างชาติให้ความสนใจ โดยสามารถดำน้ำตื้ดูปะการังรอบๆเกาะหรือนั่งเรือเพื่อดำน้ำลึกในบริเวณใกล้เคียงกับเกาะพะงันได้หลายจุดด้วยกัน แต่ที่ได้รับความนิยมที่สุดได้แก่ “หินใบ” และ “สำราญ” ซึ่งมีปะการังสีสันสดใสหลากหลายสายพันธุ์ออกดอกชูช่อรอการมาเยือนของนักดำน้ำ นอกจากนั้นยังมีสัตว์ทะเลสีสวยทั้งปลาการ์ตูน/กุ้งตัวตลก/ปลานกแก้ว ฯลฯ ให้ชมเป็นสีสัน หรือจะเลยไปดำน้ำที่เกาะเต่าก็นั่งเรือต่อไปได้แบบ One Day Trip

สถานที่น่าสนใจเกาะพะงัน

ท้องศาลา
เป็นชุมชนที่ใหญ่ที่สุดของอำเภอเกาะพะงัน เป็นศูนย์กลางของการติดต่อค้าขายของธุรกิจต่าง ๆ และเป็นที่ตั้งของท่าเรือโดยสารสำหรับการเดินทางไปสุราษฎร์ธานี เกาะสมุย เกาะเต่า มีธนาคาร บริษัทนำเที่ยว โรงแรม ร้านอาหาร ท่าจอดรถสองแถว

หาดริ้น
หาดริ้น ตั้งอยู่หมู่ที่ 4 ตำบลบ้านใต้ ห่างจากที่ว่าการอำเภอประมาณ 12 กิโลเมตร เป็นชายหาดที่สวยและมีชื่อเสียงของเกาะพะงัน ความยาวของหาดประมาณ 2 กิโลเมตร สามารถเดินทางไปหาดริ้นโดยเรือหางยาวจากท้องศาลาและจากบ้านค่าย และทางรถยนต์จากท้องศาลา

นอกจากเป็นหาดที่สวยแล้ว หาดริ้น ยังมีกิจกรรมที่นักท่องเที่ยวชาวต่างชาตินิยมมาชุมนุมกันในวันขึ้น 15 ค่ำ พระจันทร์เต็มดวง หรือที่เรียกกันว่า ฟูลมูน ปาร์ตี้ ซึ่งจะมีนักท่องเที่ยวทั้งชาวไทยและต่างชาติจำนวนนับพันคน มาเต้นรำกันอย่างสนุกสนานจนมีชื่อเสียง ดังไปทั่วโลก อีกทั้งหาดหาดริ้นยังคึกคักตลอดแม้จะไม่อยู่ในช่วงฟูลมูนปาร์ตี้ก็ตาม

อ่าวท้องนายปาน
อ่าวท้องนายปาน ตั้งอยู่หมู่ที่ 5 ตำบลบ้านใต้ ห่างจากตัวอำเภอประมาณ 23 กิโลเมตร เป็นชายหาดที่สวยอันดับสองรองจากหาดริ้น สามารถเดินทางไปอ่าวท้องนายปานได้ทั้งทางเรือและทางรถยนต์ แต่ถ้าเป็นฤดูฝนจะเดินทางได้เฉพาะทางเรือเท่านั้น ค่อนข้างเงียบสงบมีชายหาดที่สวยมากทั้งหาดซึ่งฝรั่งชื่นชมคนไทยชื่นชอบ

หาดแม่หาด
หาดแม่หาด ตั้งอยู่หมู่ที่ 7 บ้านโฉลกหลำ ห่างจากที่ว่าการอำเภอ 15 กิโลเมตร เป็นชายหาดที่สวยงามอีกหาดหนึ่งของเกาะพะงัน นักท่องเที่ยวเช่าเรือหรือนั่งรถสองแถวจากท้องศาลาได้ เป็นชายหาดทอดยาวมีที่พักรายเรียงไม่เบียดเสียดกันเกินไป ที่สำคัญอยู่ไกล้เกาะม้าซึ่งมีปะการังน้ำตื้นสวยที่สุด

อุทยานแห่งชาติน้ำตกธารเสด็จ
เดิมชื่อวนอุทยานน้ำตกแพง มีพื้นที่ 41,250 ไร่ รวมพื้นที่ป่าสงวนแห่งชาติป่าเกาะพะงัน และพื้นที่ป่าที่อยู่นอกเขตป่าสงวนแห่งชาติ รวมทั้งเกาะต่าง ๆ ที่อยู่รอบเกาะพะงัน อุทยานฯ ยังคงสภาพของป่าที่สมบูรณ์ มีพืชหลากหลายชนิด และมีกล้วยไม้ที่ลำต้นใหญ่ที่สุดในโลก ได้แก่ เพชรหึง หรือ ว่านหางช้าง โดยลำต้นที่มีความสูงกว่าสามเมตร เมื่อออกดอกก้านช่อดอกมีความยาวกว่าสองเมตร ดอกใหญ่ประมาณ 10 เซนติเมตร กลีบดอกสีเขียวจนถึงเหลืองทอง และมีแต้มสีน้ำตาลแดงกระจายไปทั่ว

ความสมบูรณ์ของป่าทำให้มีสัตว์ป่าอาศัยอยู่หลายชนิด อาทิ กวางป่า หมูป่า ค่างแว่นถิ่นใต้ และชะมด รวมทั้งนกต่าง ๆ อุทยานฯ มีต้นไม้ที่เป็นสัญลักษณ์คือ ต้นพะงา หรือ ต้นวา มียอดเขาที่สูงที่สุดคือยอดเขาหรา สูง 627 เมตร เป็นแหล่งต้นน้ำที่สำคัญของเกาะพะงัน สภาพอากาศเย็นสบายตลอดทั้งปี การเดินทาง สามารถเช่ารถจากหาดท้องศาลาซึ่งอยู่ห่างจากอุทยานฯ 5 กิโลเมตร

การเดินทางไปเกาะพะงัน

เำำกาะพะงันใช้เวลาเดินทาง 3 ชั่วโมงครึ่งจากจังหวัดสุราษฎร์ธานี โดยนั่งรถ โดยสารมาขึ้นเรือเฟอร์รี่ที่อ.ดอนสัก

โดยเครื่องบิน
สายการบิน Bangkok Airways (call center 1771) หรือ Thai Airlines (call center 02-256 1111) มาลงที่เกาะสมุย แล้วซื้อตั๋วเรือและรถจาก Limousine counter ในสนามบินซึ่งจะพาคุณมาถึง เกาะพะงันได้อย่างง่ายดาย

สายการบิน Airasia.com (call center 02-515 9999), 12Go Airlines (call center: 1126) หรือ Thai Airways (call center 02-256 1111) ซึ่งมีเที่ยวบินจากกรุงเทพมหานคร มาลงที่จังหวัด สุราษฎร์ะานีทุกวัน , จากนั้นก็ซื้อตั๋วรถและเรือจาก information counter ในสนามบินมายังเำกาำะพะงัน ทางนี้จะใช้เวลานานกว่าวิธีแรก

โดยรถประจำทาง
ซื้อตั๋วรถทัวร์วีไอพี หรือธรรมดาจากสถานีขนส่งสายใต้ใหม่ รถจะออกเวลา 19.50 น. รถที่ตรงมาเกาะพะงันจะลงมากับเรือเฟอร์รี่ด้วย และมาถึงเกาะ พะงันประมาณ 10.30 ของวันรุ่งขึ้น

โดยรถไฟ
http://railway.co.th(call center: 1690)

หมายเหตุ: การเดินทางในช่วงไฮซีซั่น (ธันวาคม-เมษายน) จำเป็นจะต้องจองตั๋วเครื่องบินล่วงหน้าอย่างน้อย 1-2 เดือนก่อนวันเดินทาง